De KBVG (de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders) meldt dat gerechtsdeurwaarders in 2022 opnieuw minder vaak overgingen tot ambtshandelingen, zoals dagvaarden en beslagleggen. Dat blijkt uit de jaarcijfers van de deurwaarderskantoren. De daling is voornamelijk te danken aan de verbeterde inschatting van gerechtsdeurwaarders of iemand niet in staat is om te betalen of simpelweg weigert te betalen. Op basis hiervan kunnen maatwerkoplossingen worden geboden en kan worden bepaald of een ambtshandeling noodzakelijk is. Daarnaast hebben coulanceregelingen in het kader van coronasteun ook bijgedragen aan de daling.
Het totaal aantal uitgevoerde ambtshandelingen daalde in de afgelopen jaren stevig: van 2,3 miljoen in 2017 naar 1,6 miljoen in het afgelopen jaar. Deze afname is grotendeels te danken aan de implementatie en het succesvolle functioneren van het digitale beslagregister. Gerechtsdeurwaarders maken gebruik van de gegevens in dit register om aan het begin van elk traject te beoordelen of het zinvol is om ambtelijke kosten te maken. Wanneer blijkt dat mensen met schulden niet in staat zijn om te betalen, adviseert de gerechtsdeurwaarder de schuldeiser om geduld te hebben. Indien er wel betaalcapaciteit is, zorgt de deurwaarder ervoor dat er een betalingsregeling wordt getroffen en nagekomen. Pas wanneer er geen passende oplossing kan worden gevonden, gaat de deurwaarder over tot dagvaarding en eventueel tot beslaglegging of ontruiming na een gerechtelijke uitspraak.
In vergelijking met 2021 is het totale aantal uitgevoerde ambtshandelingen het afgelopen jaar gedaald van 1,74 miljoen naar 1,56 miljoen. Het aantal dagvaardingen is afgenomen van 306 duizend naar 276 duizend, terwijl het aantal beslagleggingen is gedaald van 376 duizend naar 346 duizend. Hoewel het aantal aangezegde ontruimingen is gestegen, van 7.700 naar 9.500, is het aantal daadwerkelijk uitgevoerde ontruimingen met 3.218 stabiel gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar (3.100). Dit betekent dat er vaker een oplossing wordt gevonden na de aanzegging van ontruiming.
Hoewel deze daling een langdurige trend is, laat het aantal ambtshandelingen tijdens de coronaperiode een extra afname zien. Arjan Boiten, mede-directeur van BoitenLuhrs Incasso Gerechtsdeurwaarders, verklaart: ‘Dat heeft te maken met de steunmaatregelen. Daardoor is wel een stuwmeer aan schulden ontstaan. Niet alleen van te veel gekregen steungeld, veel bedrijven hebben ook gebruik gemaakt van de regeling om loonheffing en omzetbelasting later pas te betalen.’ Boiten verwacht daarom dat gerechtsdeurwaarders vanaf dit jaar vaker voor de deur zullen staan. Hij voegt toe: ‘Nu de fiscus weer gaat invorderen, zal het aantal faillissementen oplopen. Mensen verliezen dan mogelijk hun baan en kunnen hun huur of hypotheek niet meer betalen. Ook de oplopende rente zal daar zijn invloed op hebben.’
Het aantal nieuw geopende incassodossiers bevestigt deze zorg. In 2022 zijn er ruim 1,8 miljoen zaken geopend, wat een stijging van meer dan 100 duizend dossiers betekent, in tegenstelling tot de trend. KBvG-voorzitter Chris Bakhuis: ‘Nu we de coronacrisis achter de rug hebben, dreigen duizenden gezinnen alsnog in de problemen te komen. Dat zou ontzettend zuur zijn. We hebben onze verwachtingen en zorgen daarover gedeeld met de minister voor Armoedebeleid, Carola Schouten. Intussen zullen we als gerechtsdeurwaarders ons ervoor inzetten dat gezinnen die echt niet kunnen betalen zo snel mogelijk de weg naar de schuldhulpverlening wordt gewezen. En zo wordt voorkomen dat zij te maken krijgen met oplopende incassokosten. Verder hebben we een dringend advies aan iedereen die te maken krijgt met vorderingen: mensen, alsjeblieft, bel met de gerechtsdeurwaarder! Hoe eerder je belt, hoe beter we kunnen voorkomen dat de kosten onnodig nog verder oplopen. Kijk voor tips ook eens op de website: bellenisoplossen.nl.’
De zorgwekkende toename van agressie en geweld tegen gerechtsdeurwaarders lijkt zich te stabiliseren. Eerder meldde de KBVG dat er in de eerste zes maanden van 2022 al 615 meldingen van agressie waren, tegenover 445 meldingen in heel 2021. Met nog eens 101 meldingen in de tweede helft van het jaar komt het totale aantal meldingen in 2022 op 716, wat nog steeds een toename van 61% betekent. In 19 gevallen is er aangifte gedaan. Het aantal klachten over gerechtsdeurwaarderkantoren is in het afgelopen jaar afgenomen, van 2.291 naar 2.090.
